WARUNKI KLIMATYCZNE
Antarktyda jest najchłodniejszym kontynentem Ziemi, ponieważ leży w strefie klimatu polarnego. Występuje tu odwrócenie pór roku w stosunku do tych, które są w Polsce.
Podczas naszej jesieni i zimy, od 23 września do 21 marca, na biegunie południowym trwa dzień polarny. Gdy 23 września Słońce pojawia się na lini horyzontu, odtąd z każdym dniem, aż do 22 grudnia, jest nad nią coraz wyżej ( na biegunie Słońce nigdy nie wznosi się powyżej 23,5o). Później zaczyna obniżać swoje położenie względem widnokręgu. Okres ten nosi nazwę lata antarktycznego.
Gdy na półkuli północnej mamy wiosnę i lato, czyli od 21 marca do 23 września, na Antarktydzie panuje zima arktyczna. W tym okresie nad całym lądem zapada noc polarna. Na wybrzeżach trwa stosunkowo krótko, zaledwie dwa dni, ale im bliżej bieguna, tym jej czas jest dłuższy. Biegun południowy tonie w zupełnych ciemnościach przez pół roku. Od czasu do czasu niebo rozświetlają zorze polarne. Występowanie nocy polarnej i Słońce nisko wznoszące się nad widnokręgiem podczas lata antarktycznego sprawiają, że na Antarktydzie jest bardzo zimno.
TO CIEKAWE!
Lądolód pokrywający Antarktydę jest ważnym czynnikiem klimatotwórczym. Klimatolodzy oceniają, że sama bryła lądolodu powoduje obniżenie temperatury powietrza nad tym kontynentem o około 20oC. Można przypuszczać, żę gdyby lądolód zniknął, średnia temperatura powietrza na Antarktydzie wzrosłaby o podaną wartość.
Nad Antarktydą tworzą się wyże atmosferyczne. Przez prawie cały rok nad lądem nie powstają chmury i w związku z tym ciepło jest stale wypromieniowywane. To kolejny czynnik sprawiający, że panują tu bardzo surowe warunki klimatyczne.
We wnętrzu kontynentu temperatura powietrza raczej nie jest wyższa niż -20oC. W okresie lata antarktycznego temperatura powietrza na wybrzeżach czasami przekracza 0oC. Podczas zimy antarktycznej spada do około -30oC na wybrzeżach i do -70oC w głębi lądu. W tym okresie wieją najsilniejsze wiatry, głównie w kierunku oceanów, a ich prędkość możę dochodzić do 90 m/s. Tu, na Antarktydzie, w rosyjskiej stacji badawczej Wostok, odnotowano najniższą na powierzchni Ziemi temperaturę: -88,3oC.
Na Antarktydę spada bardzo mało opadów, wyłącznie śniegu i to głównie na wybrzeżach. We wnętrzu prawie wogóle nie pada. Śnieg pojawia się tam dzięki wiatrom, które nawiewają go z innych rejonów. Z zalegających warstw śniegu powoli tworzy się pokrywa lodowa. Śnieg gromadzi się i przeksztauca pod wpływem promieni słonecznych i nacisku kolejnych porcji śniegu. Najpierw przemienia się w szreń , później w firn i lód firnowy, by ostatecznie przekształcić się w lód lodowcowy.
TO CIEKAWE!
Temperatury panujące na Antarktydzie umożliwiają przejście gazowego dwutlenku węgla w ciało stałe, zwane suchym lodem. Odbywa się to w temperaturze -78,5oC. Część lodu na Antarktydzie tworzy się właśnie w ten sposób.